یکشنبه 20 آذر 1390
بیانیه کمیسیون حقوق بشر اسلامی ایران به مناسبت روز جهانی حقوق بشر
بنام او که همه انسانها را به دادگری ونیکو کاری فراخوانده است*
روز بزرگداشت جهانی حقوق بشر در تقویم مناسبتهای سالیانه فرا رسید در حالی که جهان در یکساله اخیر شاهد تحولات شگرفی بود و هم چنان آبستن تحولات جدیدی در آینده است. شروع تحولات بزرگ از خیزشهای مردمی ملتهائی آغاز شد که اکثریت آنان را مسلمانان تشکیل می دهند و طبیعتا با پشتوانه های اعتقادی، فکری و فرهنگی خاص خود هر یک آینده ای بهتر را مطالبه می کنند. در قبال این خیزشها، توصیفات و ارزیابی های مختلفی انجام شده است، بعضی با تاکید بر عنصر اعتقادی و دینی ملتهای بپا خاسته، احیا هویت دینی مردم را مهم ترین وجه برای توصیف تحولات دانسته اند و از بیان و برجسته سازی این امر غفلت کردهاند که در هنجارهای اصیل دینی مسلمانان بپا خاسته، رعایت حق و عدل و نفی ظلم و ستم و تبعیض و حکمرانی خلاف حقوق مردم، از جمله مهم ترین مطالبات است. برخی بالعکس،آن گونه که رئیس مجمع پارلمانی اروپا مدعی شد، مایلند خیزشهای مردمی ملتهای تحت ستم را شاهدی بر جهانی شدن فرهنگ غرب و ارزشهای اروپائی بدانند گوئی فقط در فرهنگ اروپائی و غربی آزادی ، دموکراسی و حقوق بشر یافت میشود و معنا پیدا می کند! در هر یک از دو توصیف یاد شده بخشی از حقائق، درست به مخاطب منتقل نشده و نمیشود. واقعیت این است که ملتهای بپا خاسته مایلند با حفظ مبانی اعتقادی و فرهنگی و دینی خود از حق تعیین سرنوشت و حکمرانی شایسته برخوردار شوند، مایلند دیکتاتورهای متکی بر حمایت قدرتهای زورگوی جهانی یا پنهان شده در پشت نقاب های مختلف توجیه گری استمرار ستم را کنار زده و قسط و عدل را در عرصههای مختلف اداره جامعه خود حکمفرما نمایند. روز جهانی حقوق بشر فرصت مغتنمی است تا به یکایک این ملتها و عزم و همت و قیام آنها احترام بگذاریم و از تجربیات حاصله و شیرینی ها و تلخی های ذیربط از جمله مواردی که مداخله خارجی باعث ویرانگری های وسیع در زیر ساخت های یک کشور گردید، برای اتخاذ تدابیر شایسته جهت بهبود وضعیت جامعه بشری در آینده بهره مند شویم .
در یک ساله اخیر، هم چنین جهانیان شاهد نمودهای جدید اعتراض و حق خواهی در کشورهائی نیز بودند که سالهاست دولتهای جوامع مزبور خود را الگوی رعایت حقوق وآزادی های انسانی معرفی می کنند. این رویدادها نشان میدهند که مطالبه حق وآزادی و عدالت خواسته همه ملتهاست و انسانها علیرغم تنوع فرهنگها، قومیتها، اعتقادات، سطح معیشت و شرائط خاص سیاسی، اقتصادی، تاریخی واجتماعی خاص خود، واکنشی بالنسبه یکسان در قبال ظلم و ستم دارند. هم چنین رویدادهای یکساله اخیر بخوبی همبستگی ملتهای مختلف نسبت به یکدیگر را نشان دادند و اینکه ما انسانها نسبت به سرنوشت همدیگر حساس تر شده ایم.
نهادهای مسئول بخش حقوق بشر در سازمان ملل برابر روال هر ساله که یکی از موضوعات مهم سال را برجسته می سازند، روز جهانی حقوق بشر امسال را با برجسته سازی نقش رسانه های اجتماعی و شبکه های مردمی فعال در این حیطه برای پیشبرد حقوق بشر، گرامی داشته اند. این تمرکز بر ابزارهای اطلاع رسانی و نظارت مردمی و شبکه سازی پیام های مختلفی دارد و هر مخاطبی می تواند در این خصوص تامل کند. از جمله پیامها می تواند این باشد که از دستاوردها و پیشرفت های فناوری، به جای استفاده های نادرست و بر خلاف حقوق انسانها می بایست آن گونه استفاده های شایسته ای برد که در عین ارتقا آگاهی های عمومی و حساسیتهای همگانی نسبت به حقوق خود و دیگران، حاکمان در سراسر جهان بیشتر خود را ملزم به رعایت حقوق انسانها و دوری از ظلم و ستم ببینند، ثانیا، می توان دریافت که هر چه نظارت عمومی و شفافیت امور خصوصاً از جهت نحوه حکمرانی، بیشتر شود بنفع جامعه بشری است و روند تحقق حقوق انسانها و رفع تبعیضها و بی عدالتی ها و تحکیم صلح و امنیت جهانی شتاب بیشتری پیدا می کند. ثالثا ، در جهت اعمال حاکمیت قانون برای ارتقا حقوق بشر لازم است نظام های حقوق داخلی کشورها این واقعیات را به شکل مناسب در قوانین و مقررات خود پاسخ دهند. رابعا ، با استناد به مبانی و مستندات خاص اعتقادی و بومی هر جامعه می توان ضرورت نظارت عمومی و حساسیت همگانی نسبت به نحوه اداره جوامع بشری در سطوح ملی و بین المللی را تقویت نمود و با این پشتوانه های فرهنگی و اعتقادی ، موانع فراروی از جمله انواع توجیحات حکمرانان برای محدود سازی رسانه ها و ابزارهای اطلاع رسانی را با قوت و جامعیت بیشتری مرتفع ساخت . به عنوان نمونه در فرهنگ اسلامی بنا به تصریح قرآن کریم انسانهائی از خسران بدور تلقی شده اند که سوای ایمان درست و عمل شایسته ، دیگران را توصیه به حق و صبر نمایند.** آیا می شود بدون آگاهی و معرفت و رعایت لوازم آن، به ایمان درست نائل آمد؟آیا شایسته ترین عمل ها حفظ کرامت انسانی خود و رعایت حقوق دیگران در عین تسبیح الهی نیست؟آیا می شود دیگران را به حق و صبوری و پایمردی بر حق دعوت کرد بدون آنکه دائما حق و ابعاد تخصصی آن را شناخت و نسبت به ابعاد حق حساس بود؟آیا می شود حق را به صورت موثر و در گستره وسیع به دیگران توصیه کرد بی آنکه ابزارهای اطلاع رسانی و انتقال پیام را در حد اکثر وجه ممکن بکار نگرفت؟آیا توصیه به صبر جز در شرائط توام با هزینه و درد و رنج و ناملایمات متنوع معنا پیدا می کند؟ همانند این گزاره های اعتقادی، در فرهنگ اسلامی موارد متعدی را می توان برشمرد که هر مخاطبی خصوصا مسلمانان را دعوت به نظارت عمومی و مبارزه با ظلم و فساد و یاری رسانی به هر ستمدیده و قربانی نقض حقوق بشرمی نمایند. این مفاهیم اعتقادی را اگر جدی بگیریم ابزارها و طرق عمل به این هنجارها و ارزشها را در هر زمان و مکانی متناسب با اقتضائات خود و با رعایت مشروعیت ابزارهای رسیدن به هدف، بکار خواهیم گرفت و در چنین بستری قطعاً شبکه های اجتماعی و مردمی برای احقاق حق، امری مطلوب و مورد توصیه و ازجمله لوازم اقامه قسط و عدل محسوب خواهند شد.
روز جهانی حقوق بشر امسال را در حالی گرامی می داریم که هنوز برخی ملتهائی که طی یکسال اخیر در مقابل ظلم و ستم قیام کرده اند ، تحت انواع سرکوبها وخشونتها قرار دارند و متاسفانه در مواردی به جهت حفظ منافع برخی قدرتهای بزرگ، واکنش جدی از سوی مجامع بین الدولی نیز دیده نشده است. این روز فرصت مغتنمی است که بیاد این ملتها باشیم و ضمن اعلام همبستگی خود با آنها و ابراز انزجار از ناقضان حقوق بشر، از همه ابزارهای اطلاع رسانی در جهت رسوا و شرمنده سازی ناقضان حقوق بشر و حامیان آنها بهره بجوئیم با این امید که در بزرگداشت روز جهانی حقوق بشر سال آینده همنوا با ملتهای مزبور، پیروزی آنان در برکناری حاکمان ستمگر و اعمال اراده اشان برای تعیین سرنوشت خود را جشن بگیریم همانگونه که سرنوشت زین العابدین بن علی، مبارک، قذافی موجب شادی ملتهایشان و عموم حق خواهان در سراسر جهان گردید.
روز جهانی حقوق بشر امسال همانند سال گذشته همزمانی با ایام سوگواری ابا عبدالله الحسین (ع) پیدا کرده که این تقارن، می تواند فرصت مغتنمی باشد تا شیفتگان آن امام همام از سیره و سلوک امام حسین علیه السلام در مبارزه با ظلم و ایستادگی بر حق نیز الهام بگیرند.
روز جهانی حقوق بشر بر یکایک تلاشگران صدیق و بی ادعا و فداکار کمک و یاری رسانی به تحکیم حق و عدالت در سراسر جهان گرامی باد. این روز بهانه خوبی است تا از آنها در هر موقعیت و جایگاهی که هستند، قدردانی کنیم و خود نیز به جمع این تلاشگران ملحق شویم. به یقین اگر ما انسانها با هم باشیم ساختن آینده بهتر سریع تر و بهتر انجام خواهد پذیرفت. به امید تقویت همبستگی نوع بشر وآینده بهتر برای همه.