پنجشنبه 26 مرداد 1391
تعريف حقوقي مفهوم اقليت
"اقلیت" از واژه های تعریف نشده، مبهم و بحث انگیز در حقوق بین الملل است. در هیچ معاهده یا سند بین المللی از این واژه تعریفی ارائه نشده است. اما در تعریف آن می توان از رویه قضایی و دکترین حقوقی کمک گرفت. دو نمونه از مشهورترین تعریف هایی که در مورد اقلیت در رویه قضایی و دکترین حقوقی ارائه شده، در زیر آورده شده است و در نهایت یکی از کاملترین و جدیدترین تعاریفی که دکتر ستار عزیزی در کتاب " حمایت از اقلیت ها در حقوق بین الملل" از واژه اقلیت ارائه داده است برای فهم بهتر این مفهوم اضافه می گردد.
-
رویه قضایی: به استناد رای مشورتی دیوان دایمی بین المللی دادگستری در تاریخ 31 ژولای 1930 در پاسخ به سوال رئیس کمیسیون مختلط کنوانسین یونانی- بلغاری در تعریفی که از مفهوم جامعه – در سیستم جامعه ملل و در نظام معاهدات اقلیت ها از مفهوم جوامع به جای اقلیت ها استفاده شده است – ارائه داده است به شرح ذیل می باشد:
" گروهی از اشخاص که در کشور یا سرزمینی خاص زندگی می ککند و دارای نژاد، مذهب، زبان و سنت های خاص خاص خود هستند و به واسطه ی هویت مشترک نژادی، مذهبی و زبانی و سنتی با همدیگر احساس همبستگی دارند و سنتها و آیین خود را حفظ می نمایند و فرزندانشان را بر اساس فرهنگ و سنتهای خویش آموزش می دهند و در این راستا به یاری همدیگر بر می خیزند".
-
دکترین حقوقی: یکی از متخصصین برجسته ی حقوق اقلیت ها، آقای کاپوتوروتی ( Francesco Capotoroti) در سال 1979 در گزارش جامع خود در خصوص حقوق اشخاص متعلق به اقلیت های قومی، مذهبی و زبانی که از طرف کمیسیون فرعی منع تبعیض و حمایت از اقلیت ها خواسته شده بود، اقلیت را اینگونه تعریف کرد:
" گروهی که از نظر عددی کمتر از بقیه جمعیت کشور بوده و در موقعیت غیر حاکم قرار دارند. این اعضاء با داشتن تابعیت آن دولت خصایص قومی، مذهبی و زبانی متفاوت از دیگر افراد کشور دارند و هرچند بصورت ضمنی نسبت به حفظ فرهنگ، سنتها، مذهب و زبان خودشان احساس همبستگی دارند".
-
دکتر ستار عزیزی باتوجه به نواقص و ایرادات تعاریفی که از مفهوم اقلیت شده، در کتاب "حمایت از اقلیت ها در حقوق بین الملل" کوشیده است بهترین تعریف را از "اقلیت" به مفهوم امروزین که بتواند جامع اقلیت ها را شامل شود به شکل زیر ارائه دهد، كه به نظر مي رسد در نظام كنوني حقوق اقليت ها تعريف كاملي مي باشد:
" اقلیت به گروهی از افراد گفته می شود که جمعیتی کمتر از بقیه ی مردم کشور یا ایالتی از کشور داشته و در حاکمیت حضوری موثر ندارند. اعضاء این گروه از ویژگی های متفاوت قومی، مذهبی یا زبانی برخوردارند و برای حفظ آن خصایص، احساس همبستگی دارند. گروه های اقلیت بر حسب سکونت مجتمع یا پراکنده، تبعه یا بیگانه بودن و تقدم یا تاخر سکونتشان در کشور، از حمایت های مندرج در نظام حقوق اقلیت ها برخوردار می شوند".