جنبش فلسفی حقوق بشر

سید مرتضی مردیها

فصلنامه حقوق 1387 شماره 4

چکیده: پرسش اصلی مقالة حاضر این است که جنس فلسفی گزاره‌های حقوق بشری (مثلاً موجود در اعلامیة حقوق بشر یا متون نظیر آن) چیست و حقوق و تکالیف یا باید و نباید‌های موجود در آن، از منظر نظری به چه پشتوانه‌ای مستند است.

 فرضیة مقاله این است که استناد حقوق بشر به طبیعت، استدلالی است از لحاظ نظری غلط اما علت دوام آن این بوده که عملاً مفید انگاشته شده است؛ حقوق بشر، در تحلیل نهائی، به چیزی به جز توافق مصلحت‌جویانة عقلا مستند نیست و نتواند بود.

 نظریة قراردادی- اجماعی مورد دفاع این مقاله، یونیورسالیسم حقوق بشر را به نوعی ماهیت متمرکز انسان‌شناسانه، با دو وجه تمایلات مشترک غریزی (متعلق به عموم) و صوابدیدهای مشترک عقلی (خاص عموم جوامع رشد یافته با معیارهای گستره و عمق آموزش و رفاه و تأمین اجتماعی) مستند می‌کند. این مقاله به روش تحلیلی نوشته شده است.

برای دریافت این مقاله رجوع کنید به :

حقوق بشر و عدالت

دکتر کاتوزیان

فصلنامه پژوهشی – تحلیلی و آموزشی مجد

جلد اول ، شماره 1 ، 1386 ، صص 14-7

برای خرید این مجله و مطالعه مقاله رجوع کنید به :

نظریه های مؤید حق: نظریه برابری گرای کانتی

نویسنده: رحمانی،زهره

نشریهعلوم سیاسی » راهبرد » بهار 1390 - شماره 58  علمی-پژوهشی

14) صفحه - از 203 تا 216 )

یکی از راه‌های دفاع از حق،طرح و بررسی نظریه‌های مؤید و ارزیابی مبانی موجه آنهاست.

در این مقاله‌ به معرفی یکی از این نظریه‌ها،یعنی نظریه برابری‌گرای کانتی پرداخته و سعی می‌شود که با اتخاذ یک‌ موضع نظری محکم و موجه،مبنایی قابل قبول ب رای طرح ایده و نهاد حق به عنوان ادعای تضمین شده و حاکم در برابر دیگر ادعاها،با استناد بر دو عنصر کرامت ذاتی بشر و فاعلیت اخلاقی او ارائه گردد.

در این دسته از تئوری‌ها،حق‌ها همان ارزش‌های بی‌قید و شرط،برای وجود هرانسان،بدون در نظر گرفتن‌ ارزش افراد نسبت به یکدیگر است.فرض ارزش غیر مشروط،مبتنی بر اهمیت زندگی هرفرد،بدون توجه‌ به ثروت،قدرت یا موقعیت اجتماعی اوست.نظریه‌های مؤید ممکن است با ضعف‌هایی نیز روبه‌رو باشند، اما قطعا جهات مثبت آنها در توجیه یک نظریه حق،وجه غالب آنها را تشکیل می‌دهد.

واژگان کلیدی: نظریه‌های مؤید،نظریه‌های کانتی،نظریه برابری‌گرای،نظریه حق،کرامت انسانی،فاعلیت اخلاقی

رجوع کنید به :

 مجله حقوق بشر دانشگاه مفید ( مرکز مطالعات حقوق بشر )

جلد 4 شماره ،1 بهار و تابستان 1388

جلد 4 شماره ،2 پاییز و زمستان 1388

جلد 5 شماره 1 ،1389

برای مطالعه مقالات متعدد در خصوص مبانی نظری حقوق بشر در این مجلات میتوانید رجوع کنید به :

  کتابخانه شهر دانش

مبانی فلسفی حقوق بشر

منابع : فصلنامه نامه مفید، شماره 22

ترجمه و تحقیق: محمد حبیبی مجنده

به برکت تلاشهایی که در مدت نیم قرن عمدتا توسط سازمان ملل صورت گرفته، حجم عظیمی از قواعد موضوعه حقوق بشر وارد پیکره و اندام اصلی حقوق بین الملل شده و دولتها را ملزم به متابعت ساخته است.

دراین میان شاید بحث از مبانی فلسفی و نظری حقوق بشر، بحثی غیر ضروری و اختلاف برانگیز باشد. ولی هدف اصلی این نوشته، که گزارش مختصری از نظریات عمده قدیم و جدید دراین مساله است، عبارت است از نشان دادن اینکه حقوق بشر علی رغم استفاده های احتمالی یا واقعی ابزاری از آن، مفهومی عمیق و ریشه دار در تفکر انسانی و دینی است

نظریات و مکاتبی که در این مقاله به اختصار به آنها پرداخته شده عبارتند از:

مکاتب طبیعی، موضوعه، فایده گرا، مارکسیستی، جامعه شناختی، نظریه عدالت، نظریه کرامت انسانی و بالاخره نسبیت گرایی و جهان شمولی.

رجوع کنید به :

مجله پژوهشهاي حقوقي

Journal of Legal Research

ISSN 1682-9220

دوفصلنامه علوم انساني، حقوق داراي رتبه علمي - ترويجي (علوم انساني)

سال دهم، شماره 20، نيمسال دوم 1390
336 صفحه

 صلح و حقوق بشر در برنامه درسي با تاكيد بر اسناد بين المللي

دكتر همايون مافي، حسين كاويار   صص129-97

رجوع کنید به :

فصلنامه پژوهش هاي فلسفي - كلامي

Theological-Philosophical Research

فصلنامه فلسفه غرب، فلسفه اسلامي، كلام جديد، كلام اسلامي، عرفان و اخلاق داراي رتبه علمي - پژوهشي (علوم انساني) سال سيزدهم، شماره 3  (پياپي 51)، بهار 1391

 معرفت شناسي حقوقي از ديدگاه دانشمندان مسلمان

احمد ديلمي  ، صص59-33

 برای دریافت این مقاله رجوع کنید به :

معرفت شناسی : مقدمه معاصر نظریه شناخت

نویسنده : Robert Audi

انتشارات : روتلج ، نیویورک ، چاپ دوم ، 2003

این کتاب جامع مفاهیم و نظریه های اصلی برای فهم  شناخت را معرفی میکند و

برای دانشجویانی که دروس مقدماتی فلسفه را گذرانده اند  در نظر گرفته شده است

 موضوعات مطرح شده شامل :ادراک و بازتاب مبانی شناخت،ماهیت ، ساختار و انواع شناخت میباشد  . دامنه  شناخت  در عرصه های بسیار مهم اخلاق ، علم و دین نیز  در نظر گرفته شده است.

رجوع کنید به :

شهود گرایی :مقالات معرفت شناسی

انتشارات آکسفورد

نویسندگان : Earl Conee, Richard Feldman

2004

شهود گرایی نگرشی اشت درباره شرایطی که به موجب آن یک شخص به لحاظ معرفتی در داشتن یک نگرش دوگانه انگار  خاص نسبت به یک وضعیت ،توجیه شده است.

 در شهود گرایی نگرش های توجیه شده تماماً توسط شواهد فرد، تعیین شده است.

 البته این یک دیدگاه سنتی از توجیه است

مقالات این مجله این  نگرش سنتی را ارتقاء میدهد و به روشن شدن  ارتباط بین ارزیابی های معرفتی باورها و ارزیابی شیوه های به کار گرفته شده که باورها را شکل میدهند کمک می کند.

رجوع کنید به :

کتابخانه انسان شناسی

برای استفاده از منابع این کتابخانه رجوع کنید به :

کتابخانه مجازی انسان شناسی

رجوع کنید به :

اظهار نظر(آرتور دانتو) درباره ساختار معرفت شناسی حقوق بشر گیورث :یک مسئله غیر اصیل ؟

آرتور دانتو[1]

فلسفه ، دانشگاه کلمبییا

به نظر گیورث همه انسانها به صرف انسان بودن شان به طور مساوی از حقوق بشر برخوردارند . وی سعی میکند که اثبات کند حقوق بشر وجود دارند و این چنین اثباتی برای وجودیت این حقوق لازم است.اما آرتور دانتو اظهار نظر میکند که ما فلاسفه نباید سعی در اثبات وجودیت حقوق بشر داشته باشیم.

رجوع کنید به:

 هستی شناسی حقوق بشر

Alan Gewirth^a1

فلسفه ،دانشگاه شیکاگو

حقوق بشر حقوقی هستند که همه افراد به طور مساوی از آن برخوردارند . اما در پاسخ به سوالات  مفهومی  منجمله ماهیت حقوق بشر چیست؟مفهوم حقوق بشر چیست؟

 این مقاله حداقل شروعی خواهد بود با فهم اینکه در طبقه بندی معروف هوفلد که حقوق را به چهار نوع مختلف[1] تقسیم کرده است  ،حقوق بشر در درجه اول حقوق ادعا  هستند.

رجوع کنید به :